Czy polska wieś ma szansę na cyfryzację? „Wszystko leży w rękach Unii Europejskiej”
Hiszpańskie municipios postawiły na odnawialne źródła energii, niemieckie gminy na rozwój e-usług. W Polsce Inteligentne Wioski dopiero się rodzą, jednak szansa na rozwój jest. Tę, według ekspertów, dać nam może najbliższa perspektywa finansowa Unii Europejskiej na lata 2021-2027.
Koncepcja Inteligentnych Wiosek odnosi się do obszarów wiejskich i społeczności, które chcą rozwijać nowe możliwości w oparciu o swoje mocne strony i zasoby. Dotychczasowe usługi wzmacniane są przy pomocy technologii cyfrowych, by jak najszerzej móc wykorzystać ich potencjał.
– Dla pojęcia Inteligentna Wioska nie ma jednej oficjalnej definicji, ponieważ w każdym regionie Polski oznaczać ona może coś innego – podkreśla Violetta Witkowska, naczelnik Wydziału Wdrażania Projektów w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu. – Ta inteligencja związana jest z postępem technologicznym, rozwojem cyfrowym i powstawaniem mobilnych aplikacji.
Pierwsze takie działania były realizowane, gdy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Na obszarach wiejskich powstawały tzw. internetowe wioski. Programem objęły one ponad pół tysiąca miejscowości. Skorzystać z nich mogli mieszkańcy, którym w największym stopniu groziło wykluczenie cyfrowe.
– Po latach kwestia cyfryzacji znów staje się tematem priorytetowym – zaznacza Agnieszka Odachowska, prezes Fundacji Razem Dla Rozwoju Obszarów Wiejskich. – Do polskich wsi zaczyna docierać szerokopasmowy internet, zwiększając możliwości lokalnych społeczności. Gospodarze i lokalni twórcy stają przed możliwością wymiany dóbr i usług, korzystając m.in. z internetowych platform czy sklepów. Mieszkańcy wsi, koła gospodyń wiejskich czy kluby seniora coraz chętniej organizują zaś kursy komputerowe, by rozwijać swoje umiejętności.
Inteligentne Wioski to koncepcja, która do Polski przyszła z Zachodu. Mieszkańcy Niemiec korzystają m.in. z nowych platform rozwijających e-usługi i e-handel.
– Tego potrzebuje także nasze rolnictwo – dodaje Violetta Witkowska. – Rolnik otrzyma szansę sprzedaży swojego produktu innemu mieszkańcowi bez pośredników.
– Szansą na rozwój dla wsi i ich mieszkańców jest także wykorzystanie istniejących już zasobów wiejskich, dla których technologia może być szansą na dalszy rozwój – podkreśla Ryszard Kamiński, socjolog wsi, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. – W to trzeba jednak włożyć dużo pracy. Efektem może być aktywizacja całego regionu.
W województwie kujawsko-pomorskim przykładem takich działań mogą być wioski tematyczne. Pionierem są tu działania realizowane w Borach Tucholskich oraz w Pile. W pierwszym przypadku powstała m.in. „wioska miodowa”, kultywująca tradycje bartnicze. W drugim „wioska górnicza”. Niewiele osób bowiem wie, że na terenie Piły funkcjonowała kiedyś kopalnia węgla brunatnego.
– Rozwijanie wiosek tematycznych dziś przynosi mieszkańcom dochód niewielki, jednak przy większym zaangażowaniu, unijnym dofinansowaniu, takie miejsca stać się mogą źródłem dochodu stałego – komentuje Violetta Witkowska. – To inteligentne wykorzystanie zasobu, który wieś już miała. Posiłkując się nową technologią, można rozwijać te inicjatywy, tworząc interesujące aplikacje mobilne czy internetowe sklepy, promujące dane atrakcje i lokalne wytwórstwo na terenie całej Polski, a nawet na świecie.
Nasz kraj, w zamyśle Inteligentnych Wiosek, jeszcze raczkuje. Perspektywa zmian możliwa jest już w przyszłym okresie programowania.
– Nie ma dużych szans na postęp, kiedy nie ma wsparcia finansowego – podsumowują eksperci. – Na wsi chęci są duże. Polacy są chłonni informacji i ciekawi nowości. Mając możliwości, mogą zrobić naprawdę wiele.