Inteligentny marketing w smart city. Co warto wiedzieć?
Miasta coraz częściej wykorzystują ideę smart w swoich działaniach marketingowych. Na tym gruncie wykształciła się koncepcja smart marketingu, wykorzystująca nowoczesne technologie i koncepcję zrównoważonego rozwoju. Inteligentny marketing pozwala nie tylko zwiększyć atrakcyjność miasta, ale także wzmocnić (lub stworzyć) jego przewagę konkurencyjną w regionie, a także zaspokoić potrzeby różnych grup konsumentów.
Marketing terytorialny inaczej nazywany jest marketingiem miejsca. Praktykowany jest przez jednostki samorządu terytorialnego, czyli m.in. miasta, gminy, powiaty czy województwa. Najważniejszym celem marketingu terytorialnego jest zmiana sposobu postrzegania danej jednostki samorządowej w świadomości mieszkańców, inwestorów i turystów[1]. Tradycyjne obszary oddziaływania marketingu terytorialnego to turystyka, inwestycje, eksport, dyplomacja publiczna, migracje i integracja wewnętrzna[2]. Ukierunkowane działania marketingowe miast przyczyniają się m.in. do zwiększenia atrakcyjności miasta w oczach inwestorów, zwiększenia zainteresowania studentów ofertą miejskich uczelni, zwiększenia potencjału turystycznego czy zwiększenia atrakcyjności rynku pracy i tym samym napływu nowych mieszkańców. Wdrożenie w życie założeń marketingu miast nie jest jednak proste i wymaga od włodarzy nie tylko dobrego przygotowania, ale i spójnej wizji. Istotne jest chociażby stworzenie założeń identyfikacji wizualnej i wykorzystywanie wielu kanałów odbioru, zarówno tradycyjnych, jak również innowacyjnych. Marketingowcy często posługują się także koncepcją city placement, czyli wykorzystują miasto jako tło wydarzeń filmowych, muzycznych czy literackich. Strategię marketingową można oprzeć zarówno na konkretnym produkcie, kojarzonym z danym regionem czy na wartości. Przykładem jest nośne hasło Torunia „Toruń – gotyk na dotyk” oraz niewątpliwie kojarzone z grodem Kopernika pierniki. W tym kontekście warto mieć jednak na uwadze, że rozwój społeczno-technologiczny wymusza zmianę sposobu myślenia o marketingu miast.
– Szansą na zwiększenie atrakcyjności miasta staje się zastosowanie koncepcji smart city, która stanowi odpowiedź na rosnące wyzwania rynkowe – podkreśla Magdalena Daszkiewicz[3].
– Kreowanie polityki i strategii w zakresie smart city w sposób naturalny wiąże się również z działaniami wpisującymi się bezpośrednio w marketing terytorialny. W związku z tym trudno mówić o koncepcji smart city, nie odnosząc jej choćby w najmniejszym stopniu również do marketingu terytorialnego. Smart city w swej istocie odpowiada bowiem na potrzeby zgłaszane przez społeczności miast – dodają badacze Romanowski i Lewicki w cytowanej już publikacji.
Smart marketing to realizacja celów marketingowych miast z wykorzystaniem zaawansowanych technologii. Wszystkie podejmowane w tym zakresie przez włodarzy działania powinny opierać się na wnikliwej analizie danych, zgromadzonych dzięki nowoczesnym systemom. Ważne, że produkty i usługi, tworzone w ramach smart marketingu, powinny mieć charakter innowacji społecznych[4].
– Priorytetowe znaczenie w marketingu mają potrzeby, problemy i oczekiwania odbiorców, co w przypadku miast oznacza zorientowanie funkcji usługowej na mieszkańców i innych klientów. Myślenie w kategoriach zróżnicowanych grup odbiorców oznacza dostosowanie instrumentów i działań marketingowych do grup wewnętrznych i zewnętrznych. Jest to możliwe dzięki dysponowaniu informacjami na temat ich potrzeb, problemów, wymagań i zachowań – podkreśla Magdalena Daszkiewicz w cytowanej już publikacji.
Badaczka przytacza w swojej publikacji przykład Amsterdamu, jako miasta wykorzystującego idee smart w marketingu miejsca. Polega to m.in. na stworzeniu miejskiej strony, będącej centralną platformą komunikacji dla mieszkańców i włodarzy oraz formą nawiązywania współpracy z lokalnymi przedsiębiorcami. To także włączenie konsumentów w zarządzanie jednostką miejską na poziomie platform crowdsoursingowych, konkursów czy warsztatów – zgodnie z ideą partycypacji społecznej w smart city. Niemniej istotne jest silne wzmacnianie identyfikacji z miastem (I love Amsterdam) i kreowanie jego pozytywnego wizerunku na arenie lokalnej i międzynarodowej. Ideę smart można wykorzystać, jako klucz identyfikacji marki miasta, wsparcie dla długofalowej strategii marki miasta czy wspierane inteligentnego wizerunku miasta poprzez tworzenie unikatowych produktów[5].
Nie zapominajmy przy tym, że zaawansowane technologie to tylko niewielka część idei smart marketingu, podobnie jak samej idei smart city. Internet, mobilność, postęp – to oczywiście ważne kategorie, ale nie jedyne. Realizowanie marketingu miast zgodnego z koncepcją smart city to proces złożony, wymagający zintegrowanych działań na wielu płaszczyznach.
[1] https://harbingers.io/blog/marketing-terytorialny
[2] Robert Romanowski, Marcin Lewicki, Znaczenie koncepcji smart city w marketingu terytorialnym
[3] Magdalena Daszkiewicz, Smart marketing w służbie miast
[4] https://contentorganica.pl/smart-marketing-co-to-takiego/
[5] Magdalena Daszkiewicz, Smart marketing w służbie miast