Klucz do sukcesu smart city: Cyfryzacja administracji publicznej
Kontakt z administracją publiczną, dzięki nowoczesnym technologiom, jest szybszy, wygodniejszy, efektywniejszy, bardziej przejrzysty i tańszy. Mieszkańcy najważniejsze dla siebie sprawy mogą załatwiać elektronicznie, nie ruszając się z domu. Mieszkańcy Torunia dobrze to znają, bo w mieście od dawna funkcją usługi e-government.
Rozwój nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych jest jednym z czynników, decydujących o tym, czy miasto jest smart. Narzędzia ICT stosowane są zarówno w zarządzaniu miastem, jak również w przestrzeni publicznej. Nie może ich także zabraknąć w administracji publicznej. Musi być ona gotowa na wyzwania współczesności, dlatego w większości polskich miast mamy już do czynienia z tzw. e-usługami (ang. e-government).
– E-government czyli elektroniczna administracja jest zjawiskiem polegającym na realizowaniu i dostarczaniu obywatelom usług publicznych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych – tłumaczy dr Przemysław Krysiński z Instytutu Badań Informacji i Komunikacji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Koncepcja e-government pojawiła się już w latach 90., ale w Polsce za początek e-usług można uznać dopiero rok 2000. Pierwszym krokiem było wprowadzenie ustawy o dostępie do informacji publicznej (m.in. na jej podstawie utworzono BIP-y) i uregulowanie kwestii podpisu elektronicznego. Później pojawiło się wiele rządowych strategii informatyzacji kraju. Samorządy od 20 lat starają wdrażać co raz to nowe usługi e-administracji i dostosowywać je do potrzeb klientów.
– Podstawową zaletą informatyzacji jest oszczędność czasu zarówno po stronie obywatela jak i urzędu. Elektroniczne załatwianie spraw pozwala też lepiej zorganizować pracę urzędu. Jest to szczególnie pożądane w tych obszarach, w których tworzą się kolejki lub mamy do czynienia z brakami kadrowymi – podkreśla dr Przemysław Krysiński.
Rozwiązania takie, jak e-administracja, pozwalają na 24-godziny dostęp do usług administracyjnych. To nie tylko oszczędność czasu, ale też oszczędność kapitału oraz zwiększenie przejrzystości procedur i ich zautomatyzowanie. W kontekście smart city najważniejsze znaczenie ma jednak zwiększenie dostępności do urzędów.
– Mieszkańcy mogą w szybki i łatwy sposób, bez wychodzenia z domu, załatwić takie sprawy jak np. rozliczanie podatku dochodowego, zmiana danych adresowych, wypełnienie formularza podatkowego czy uzyskanie pozwolenia na budowę. Elektroniczne usługi realizowane są we wszystkich obszarach, w których obywatel może potwierdzić swoją tożsamość elektronicznie np. za pomocą adresu e-mail, numeru telefonu lub profilu zaufanego – wymienia dr Przemysław Krysiński. – To nie tylko załatwianie spraw w urzędzie. Drogą elektroniczną możemy także ubiegać się o świadczenia socjalne, skorzystać z biblioteki publicznej, aplikować do szkoły, poprosić lekarza o wystawienie e-recepty czy dopisać się do spisu wyborców.
Nie wszystkie systemy e-administracji są takie same. Mogą być m.in. scentralizowane, zdecentralizowane lub sieciowe w zależności od tego, czy kierowane są do wszystkich obywateli czy do konkretnych grup odbiorców. Pomiar rozwoju e-government można mierzyć za pomocą matematycznego wskaźnika EGDI, obejmującego zakres i jakość usług on-line, rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej oraz rozwój kapitału ludzkiego. Dla miast o niskim wskaźniku EGDI jedną z największych barier jest niedostateczny budżet. Samorządy robią jednak, co mogą. Mieszkańcy Torunia także mogą już korzystać z usług e-government. Urzędnicy, zwłaszcza w dobie pandemii, zachęcają do załatwiania swoich spraw elektronicznie oraz za pośrednictwem platformy ePUAP.
– W Toruniu możemy korzystać z wielu rozwiązań, wchodzących w zakres e-administracji. Mamy możliwość załatwiania spraw za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej, dzięki której wizyta w urzędzie nie musi odbywać się w tradycyjny sposób. Listę usług dostępnych on-line możemy znaleźć na stronie Urzędu Miasta Torunia. Wystarczy komputer lub urządzenie mobilne z dostępem do Internetu, by móc założyć konto w serwisie ePUAP – wyjaśnia dr Przemysław Krysiński.
Dziś nikt już nie ma wątpliwości, że e-administracja upraszcza załatwianie spraw urzędowych i umożliwia szybkie uzyskiwanie informacji na ich temat. W dłuższej perspektywie informatyzacja administracji publicznej zwiększa zaangażowanie obywateli w procesy demokratyczne. Dobra administracja to klucz do sukcesu smart city. Pamiętajmy jednak, że sukces ten nie będzie możliwy do osiągnięcia, jeżeli nowoczesne technologie nie zaistnieją także w takich sferach, jak gospodarka energetyczna, transport i bezpieczeństwo publiczne.