Sto lat od cudu nad Wisłą. W Toruniu znów stanie pomnik poświęcony poległym w wojnie polsko-bolszewickiej
W tym roku obchodzimy okrągłą, setną rocznicę wojny polsko-bolszewickiej. To szczególny czas, by pamiętać o bohaterach, którzy ukształtowali historię nie tylko kraju, ale i całej Europy. Aby uczcić tamte wydarzenia, w Toruniu odsłonięty zostanie Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych.
14 sierpnia o godz. 18:00 odbędzie się uroczyste odsłonięcie monumentu, który po 81 latach przerwy powróci na swoje miejsce w toruńskim parku miejskim na Bydgoskim Przedmieściu. Pomnik ustawiony został w hołdzie baloniarzom, poległym na linii Bugu w czasie wojny z bolszewikami w 1920 roku. Jako ważny symbol polskiej historii, zniszczony został przez niemieckiego okupanta po zajęciu miasta w 1939 roku. Teraz odbudowany, ponownie przypominał będzie o bohaterach. Data jego odsłonięcia jest nieprzypadkowa. W tym roku obchodzimy bowiem setną rocznicę bitwy warszawskiej, czyli tzw. cudu nad Wisłą. Monument na swoje miejsce wróci dokładnie na dzień przed tą wyjątkową datą. Obecny rok jest tym bardziej szczególny, z uwagi na fakt, iż mija również sto lat od powrotu Torunia i do wolnej Polski.
Inicjatywa odbudowy pomnika zrodziła się w środowisku skupionym wokół Towarzystwa Miłośników Torunia, które zorganizowało również zbiórkę publiczną, by przywrócić mu dawny blask. Wsparcie dla pomysłu okazał również Instytut Pamięci Narodowej, a także samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, który do odbudowy dorzucił się także finansowo.
– Ważne inicjatywy obywatelskie zawsze mogą liczyć na wsparcie samorządu województwa. To będzie wotum wdzięczności, hołd pamięci tych odważnych młodych ludzi w wojskowych mundurach, którzy oddali życie w pierwszych latach odbudowy polskiej państwowości. A dla nas współczesnych – symbol interesującego epizodu w historii miasta i regionu – podkreśla marszałek województwa Piotr Całbecki.
Pierwotna wersja pomnika przedstawiała orła z rozpostartymi skrzydłami, trzymającego w szponach Krzyż Orderu Virtuti Militari. W hołdzie baloniarzom wykonał go z brązu Michał Kamieński. Ponownemu pojawieniu się monumentu w toruńskim parku patronował Komitet Honorowy Odbudowy Pomnika, w którym zasiedli m.in. marszałek Piotr Całbecki, wicepremier prof. Piotr Gliński, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek. Replika, również z brązu, została odwzorowana przez lokalnego artystę, Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera. W nowej wersji, granitowy cokół pomnika zawierał będzie nazwiska dziewiętnastu poległych w 1920 roku baloniarzy, zarówno żołnierzy, jak i oficerów.
Wojska balonowe są ściśle związane z historią Torunia. To tutaj w okresie międzywojennym znajdowała się Szkoła Podchorążych Wojsk Balonowych. Również tutaj stacjonował batalion balonowy. Tego typu formacje odegrały swoją rolę nie tylko w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Na niebie można było je dostrzec w trakcie obu wojen światowych, w tym podczas słynnej bitwy o Anglię.
Na dzień przed stuleciem cudu nad Wisłą polegli baloniarze odzyskają swój monument. Po 81 latach przerwy Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych wróci na należne mu miejsce.