548. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika
19 lutego 1473 roku – wtedy na świat, w Toruniu przy ul. św. Anny, przyszedł Mikołaj Kopernik. Dziś obchodzimy 548. rocznicę urodzin tego wybitnego astronoma.
Sława Mikołaja Kopernika związana jest z astronomiczną teorią heliocentryczną, którą opracował. W Toruniu spędził on dzieciństwo i część młodości.
– W środowisku europejskich uczonych był ceniony zwłaszcza jako matematyk i astronom. Był także lekarzem, ekonomistą (jego teoria o wypieraniu dobrego pieniądza przez lichy sprawdziła się w praktyce), zdolnym administratorem i dowódcą wojskowym w walce przeciw Krzyżakom – czytamy na stronie rp.pl.
W kwietniu 2004 roku pojawiła się propozycja, aby odnaleźć grób Kopernika. Wysunął ją biskup dr Jacek Jezierski, prepozyt archikatedry we Fromborku, w którym Kopernik spędził dwie trzecie dorosłego życia.
Pierwsze badania w tym kierunku miały jednak miejsce już w 1802 roku. Przeprowadziła je ekspedycja Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
W drugim sezonie badań w jednym z grobów, tym najbardziej zniszczonym, znaleziono czaszkę wskazującą na to, że zmarły miał 60-70 lat. To mogła być czaszka Kopernika. Nie było jednak sposobu na to, by to potwierdzić. Potrzebny był do tego kod genetyczny mtDNA.
– Kierowane przez doc. dr Marie Allen Laboratorium Rudbeck na Wydziale Genetyki i Patologii Uniwersytetu w Uppsali podjęło się próby odczytania kodu genetycznego z zachowanego odręcznego listu Mikołaja Kopernika, notatek na marginesach ksiąg z jego księgozbioru oraz odręcznych szkiców i rysunków. Profesor Göran Henriksson przejrzał wszystkie księgi, którymi musiał posługiwać się Kopernik, znajdujące się obecnie w zbiorach biblioteki Carolina Rediviva w Uppsali i Muzeum Gustavianum. Szczególną uwagę zwróciło „Calendarium Romanum magnum” zawierające liczne tablice matematyczne, z których często musiał korzystać Mikołaj Kopernik. W trakcie poszukiwań okazało się, że znaleziono tam jedyne nadające się do analizy ślady w postaci dziesięciu włosów, które mogły pochodzić z głowy wielkiego astronoma. Spośród nich tylko dwa zachowały cebulki nadające się do analizy – czytamy w artykule na stronie rp.pl.
Okazało się, że dwa z dziesięciu włosów miały identyczny kod mtDNA co kości znalezionej w grobie czaszki. To pozwoliło na potwierdzenie tożsamości szczątków Mikołaja Kopernika.
19 lutego swoje święto obchodzi także Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. W tym roku jednak nie odbywają się tradycyjne uroczystości.
– 19 lutego, Święto Uniwersytetu, to wyjątkowy dzień dla tych, którzy uzyskali stopnie doktora habilitowanego i doktora. W ciągu minionych dwunastu miesięcy awans naukowy osiągnęło na naszej uczelni 120 doktorów i 40 doktorów habilitowanych. Moment odebrania dyplomu to jedna z najważniejszych chwil w życiu, którą pamięta się długo. To ukoronowanie wielu lat ciężkiej pracy, poszerzania swoich horyzontów, osiągania naukowej i osobistej dojrzałości – powiedział rektor UMK prof. dr hab. Andrzej Sokala.
Pod pomnikiem Mikołaja Kopernika tradycyjnie złożono dziś kwiaty.
– Kopernik był, jest i na zawsze pozostanie gwiazdą pierwszej wielkości. Rangę tego symbolu – gwiazdy – przeżywamy najmocniej oczywiście w dniu dzisiejszym, zarówno racji Święta Uczelni, jak i Krajowego Dnia Nauki Polskiej – powiedział prezydent Torunia Michał Zaleski.
W piątek o 17:00 odbędzie się także debata na temat chęci postawienia w 2023 roku, na 550. rocznicę urodzin astronoma, drugiego pomnika Mikołaja Kopernika w Toruniu.
