Fjut kociewski na Liście Produktów Tradycyjnych. Czy znasz jego smak?

Czy wiecie co łączy gzik, ruchańce drożdżowe, owijunki, kapustę modrą szmurowaną z rodzynkami i winko z chabru? To potrawy i napoje z Kujawsko-Pomorskiego, które zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych. Najnowszym wpisem z naszego regionu jest „Fjut kociewski”. Jest to pierwszy i jedyny produkt pochodzący z powiatu świeckiego.

Fjut jest produktem charakterystycznym dla Kociewia. Co ważne, nie należy go mylić z fjutem kujawskim, który jest produkowany z buraków cukrowych, ponieważ kociewski wytwarzany jest z maślanki. Jego nazwa pochodzi z gwary i nawiązuje do ciągnącej konsystencji. Kociewskie wsie były biedne, ale gospodynie bardzo zaradne i wykorzystywały wszystkie produkty. Metodą prób i błędów zaczęto gotować fjuta kociewskiego. Dawniej smarowano nim chleb w dni powszednie.

W niektórych domach do niedzielnej kawy smażono słynne drożdżowe ruchanki i smarowano fjutem.

Ruchanki kociewskie to po prostu drożdżowe ciastka smażone na oleju. Nazywano je również „szybkimi” albo „tanimi” pączkami.  Tradycja ich smażenia sięga czasów przedwojennych. Znane są one także na Kaszubach, ale tam posypywano je tylko cukrem pudrem. W obu regionach przyrządza się je bardzo podobnie. Ale nie ma co się dziwić. Spójrzcie na mapę – Kociewie i Kaszuby są sąsiadami.

Fjut kociewski gotowany jest z dwóch podstawowych składników: swojskiej maślanki oraz cukru. Bardzo ważne są również takie składniki jak: odrobiona serca, garść uśmiechu, szczypta cierpliwości i okruchy wspomnień. Proces gotowania jest długi i wymaga zestawiania z ognia i ponownego gotowania. Ma barwę od jasno miodowej do ciemnobrązowej, jest bardzo słodki, pół gęsty o ciągnącej konsystencji.

Na pomysł wpisania fjuta kociewskiego na Listę wpadła pani Magdalena Potulska

Pochodzi z Jeżewa – wsi leżącej w sercu Kociewia i jest pomysłodawczynią wielu projektów związanych z tym regionem. To tam jej mama kultywując rodzinną tradycję uczyła córkę starych przepisów.

Pomysł zakiełkował jeszcze kiedy żyła mama, niestety razem nie zdążyłyśmy dopełnić tej procedury. Jednak ta myśl siedziała w mojej głowie i sercu. Po kilku latach, postanowiłam wrócić do tematu. To autentyczna historia płynąca w genach. To Wspólne dzieło moje i mojej mamy. To nasz wspólny sukces potwierdzający wytrwałość i konsekwencje w działaniu. Jest to zwieńczenie moich wieloletnich starań, by tradycja nie była zapomniana. W ubiegłym roku fjut kociewski dostał wyróżnienie w XXI edycji Konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”, a teraz jestem dumna, że udało się go umieścić na Liście Produktów Tradycyjnych. To potwierdza wyjątkowość tego produktu.

Pani Magda między innymi zainicjowała produkcję ręcznie malowanej w kociewskie kwiaty ceramiki w Fabryce Fajansu we Włocławku. W kwietniu tego roku została Stypendystką Marszała Województwa Kujawsko – Pomorskiego z dziedziny upowszechniania kultury. W ramach projektu „Identyfikacja regionalna i edukacja na przykładzie pogadanek i warsztatów kulinarnych” organizuje warsztaty, na których uczy gotowania tradycyjnych potraw kociewskich oraz opowiada o tradycjach i zwyczajach tego regionu.

Lista produktów tradycyjnych jest prowadzona od 2004 roku przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zawiera produkty regionalne, których jakość lub wyjątkowe cechy wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. Mogą na nią trafić produkty mięsne, rybne, mleczne, warzywa, owoce, wyroby piekarnicze i cukiernicze, oleje i tłuszcze, miody, napoje i dania gotowe wytwarzane od minimum 25 lat. W województwie kujawsko-pomorskim mamy ponad 100 takich wpisów.