14 lat od śmierci prof. gen. Elżbiety Zawackiej. Miasto pamięta
Wczoraj minęło 14 lat od śmierci prof. gen. Elżbiety Zawackiej. Pamięć legendarnej Zo uczczono złożeniem kwiatów na jej grobie.
Na cmentarzu św. Jerzego spotkali się przedstawiciele władz samorządowych, szkół i przedszkola, których jest patronką, a także wojskowi oraz delegacja Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej.
Pamiętamy o tej, która walczyła o niepodległość naszego kraju, która potrafiła, będąc przecież kobietą, przeciwstawić się zbrojnemu atakowi tych, którzy chcieli zniszczyć naszą ojczyznę. Jak sama mówiła – najważniejsza jest prawda i dobro. Jak to jest aktualne i potrzebne w dzisiejszych czasach – mówił prezydent Michał Zaleski.
Prof. Elżbieta Zawacka (1909-2009) była rodowitą torunianką, żołnierzem, kurierką Armii Krajowej i jedną z dwóch Polek ze stopniem generała brygady. Pod pseudonimami “Zelma”, “Sulica” i “Zo” wypełniła ponad sto niebywale trudnych misji kurierskich. Wielokrotnie nielegalnie przekraczała granice przenosząc wiadomości i meldunki. Do legendy przeszedł jej najsłynniejszy rajd poprzez Niemcy, Austrię, Francję i Hiszpanię do Rządu RP w Londynie. To z tej misji powróciła do kraju jako “cichociemna”, na własną prośbę skacząc na spadochronie do okupowanego kraju 10 września 1943 r. Pełniła funkcję zastępcy szefa “Zagrody” – Działu Łączności zagranicznej Oddziału V Sztabu Komendy Głównej AK. Po upadku powstania warszawskiego nadal działała w służbie Państwa Podziemnego u boku gen. Leopolda Okulickiego. Dostarczyła do Szwajcarii pierwsze szczegółowe meldunki o sytuacji w kraju po upadku powstania.
Po wojnie w 1951 roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i z 10-letnim wyrokiem osadzona w więzieniu. Wyszła na wolność w 1955 r. Powróciła, wciąż dyskryminowana, do pracy w szkole w Sierpcu i Toruniu. Po uzyskaniu doktoratu nauk humanistycznych w 1965 r., pracowała jako adiunkt, a po habilitacji (1973 r.) jako docent andragogiki Uniwersytetu Gdańskiego, skąd przeniosła się do rodzinnego Torunia, gdzie do 1978 r. była pracownikiem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Odznaczona m.in. Orderem Virtuti Militari, Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Walecznych. Jej imię noszą w Toruniu Szkoła Podstawowa nr 27, Zespół Szkół Ekonomicznych, fundacja badająca dzieje Armii Krajowej i wojskowej służby Polek, Biblioteka Pedagogiczna, a także nowy most drogowy.