Nietypowy prezent na 5. urodziny Młyna Wiedzy. Podczas remontu odpadł tynk i odsłonił napis…

Młyn Wiedzy na Mokrem zapowiada huczne obchody swoich 5. urodzin. Tymczasem w dawnym biurowcu młynów trwa gwałtowna przebudowa związana z realizacją w tym miejscu tzw. “minikopernika”. Dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozwoli na stworzenie w tym miejscu nowoczesnego domu kultury z biblioteką.

Przy tak dużej inwestycji nie dało się uniknąć negatywnych emocji związanych z formą architektoniczną nowej części obiektu. Miłośnicy zabytków i ładu przestrzennego ochrzcili ją kopią CKK Jordanki lub mniejszą “jaskinią Flinstonów” i zarzucali jej przysłanianie oryginalnej bryły młynów.

W trakcie remontu obiektu służącego niegdyś jako biura młynów, odsłoniła się nie lada gratka dla pasjonatów staroci. Na szczycie budynku, tuż pod płaskorzeźbą przedstawiającą koło młyńskie odpadł tynk i ukazał oczom przechodniów niekompletny napis: [TORUŃSKI MŁYN] PAROWY LEOPOLD RYCHTER. Dzięki zachowanym zdjęciom z okresu okupacji wiadomo, że napis już wówczas był zakryty tynkiem. Zastąpił go inny, niemiecki.

Nim inspektor z biura miejskiego konserwatora zabytków dojechał na miejsce, by ocenić wartość znaleziska, podjęto decyzję o zachowaniu napisu. I słusznie. Toruń dzięki akcji ratowania przedwojennych napisów i szyldów reklamowych budzi zazdrość w miastach takich, jak Wrocław, Gdańsk i Szczecin, gdzie łowcy typograficznych duchów marzą o tym, by ich nie niszczono podczas remontów.

Przy okazji warto wspomnieć, że na elewacji wkradł się niemały chochlik drukarski. Nazwa “Młyny Rychtera” jest powszechnie znana, lecz tak naprawdę tworzył je w latach 80. XIX wieku Gustaw Gerson. Dopiero po 1920 r. przejął je warszawski przedsiębiorca Leopold Rychter. W tym przypadku historia kołem młyńskim się toczy i “ojcowie założyciele” przedsiębiorstwa giną w mrokach dziejów, a do historii przechodzą ich młodsi następcy jak Rychter i Młyny Wiedzy.

Do dziś żyją i mieszkają w Toruniu dawni pracownicy młynów. Młodsze pokolenie z Mokrego Przedmieścia nie raz podejmowało próby dostania się do wnętrza opuszczonego budynku. A jakie Wy macie wspomnienia związane z młynami na Mokrem?

Zaraz po naszej publikacji otrzymaliśmy wyjaśnienie od Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy. Poniżej publikujemy je w całości:

1. Adaptacja budynku mieszkalnego, na którym znajduje się odkryty napis, zakłada położenie nowej warstwy elewacji zewnętrznej. Aby móc tego dokonać firma budowlana musiała skuć starą warstwę tynku. W wyniku tych prac doszło do odsłonięcia istniejącego napisu. Nie jest zatem prawdą, że „podczas remontu odpadł tynk i odsłonił napis…”. Odsłonięcie napisu było wynikiem realizowanych prac adaptacyjnych.

2. Napis, który został odsłonięty w wyniku prac budowlanych zostanie odtworzony na nowej elewacji frontowej budynku.

3. W ramach projektu Centra Innowacyjnej Edukacji (tzw. „Minikoperniki”) podprojekt „Adaptacja budynków zlokalizowanych przy ul. W. Łokietka w Toruniu na potrzeby Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy, instytucji kultury prowadzącej innowacyjną edukację w regionie kujawsko-pomorskim”, który realizuje Gmina Miasta Toruń zostaną wyremontowane kolejne budynki Młynów Toruńskich, które zostaną przeznaczone na potrzeby toruńskiej instytucji kultury Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy. Przedsięwzięcie zakłada przeprowadzenie gruntownego remontu dwóch obiektów, które w przeszłości pełniły funkcję administracyjno-mieszkalną. Po zakończeniu robót budowlanych wprowadzą się do nich Młyny Wiedzy, które zajmą się wyposażaniem nowych przestrzeni na potrzeby działalności kulturalnej. Powstanie m.in. interaktywna wystawa stała, dedykowana w szczególności ludziom młodym. Jej celem będzie ułatwienie osobie dojrzewającej zrozumienia otaczającego świata, ale przede wszystkim siebie – w okresie burzliwych zmian zachodzących w ciele i umyśle, zidentyfikowanie swoich potrzeb, a także rozpoznanie własnych zainteresowań i pasji. Utworzone zostaną sale modułowe, z możliwością czasowej modyfikacji na powierzchnie warsztatowe, pokazowe, szkoleniowe czy konferencyjne. W odnowionych obiektach znajdzie się również miejsce pod dodatkową infrastrukturę w postaci czytelni książek i czasopism popularnonaukowych. Użyte przez Panią Redaktor w treści artykułu sformułowanie „Dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozwoli na stworzenie w tym miejscu nowoczesnego domu kultury z biblioteką” jest uproszczeniem i nie do końca oddaje charakter instytucji, która będzie funkcjonowała w zmodernizowanych budynkach. CIE będzie dodatkową przestrzenią dla centrum nauki, w której większy nacisk zostanie położony na tematy związane z procesami enkulturacji i edukacji kulturalnej.