Kobiety w nauce dziś świętują. Ile ich jest na UMK?
Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, obchodzone 11 lutego. Święto ma na celu zwrócić uwagę na kluczową rolę kobiet i dziewcząt w środowiskach naukowych i technologicznych. Środowisko naukowe UMK w Toruniu w 68 proc. składa się z kobiet.
Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce zorganizowano w 2016 r. Główny Urząd Statystyczny zbierał dane, dotyczące kobiet w nauce w Polsce na koniec 2017 r. W 2017 r. nadano kobietom 753 tytuły doktora habilitowanego (mężczyznom 922) oraz 98 tytułów profesora (mężczyznom 197). W roku akademickim 2017/2018 72,1 proc. studentów studiów podyplomowych to właśnie kobiety, a na studiach doktoranckich – 54,9 proc. Natomiast ogólny odsetek studentów szkół wyższych to wśród kobiet 57,8 proc. Natomiast jeśli chodzi o wyższe szkoły techniczne liczba ta jest znacznie mniejsza – zaledwie 36,4 proc. studentów na uczelniach technicznych to kobiety.
Raport NCN z 2021 r. wskazuje z kolei na podobieństwa i różnice w funkcjonowaniu kobiet i mężczyzn w nauce. Stworzono go w oparciu o badania ankietowe, przeprowadzane wśród naukowców różnych płci. Odpowiadali oni na pytania, dotyczące ich roli w świecie nauki. O ile w przypadku kwestii, dotyczącej projektów badawczych i wniosków grantowych odpowiedzi były podobne w podziale na płci, tak największe rozbieżności dotyczyły wykorzystywania urlopów macierzyńskich i ojcowskich. Z tego pierwszego korzysta aż 81 proc. kobiet – badaczy, a z drugiego zaledwie 16 proc. mężczyzn. Autorzy raportu wskazują także, że dużą różnicę widać w poczuciu pewności siebie. Na pytanie o powody nieskładania wniosków o granty aż 59 proc. kobiet wskazuje “obawy o niewystarczający dorobek naukowy”, a 43 proc. “brak wiary w sukces”. Podobnie powodem unikania stanowisk kierowniczych w projektach dla 69 proc. kobiet jest znów “obawa o niewystarczający dorobek”. 36 proc. respondentek wskazywało ponad to, że doświadczyły niewłaściwego traktowania ze względu na płeć, objawiającego się przede wszystkim w odczuciu otrzymywania niższego wynagrodzenia przy pracy na tych samych stanowiskach.
Kobiety na UMK w liczbach
A jak sytuacja kobiet w nauce na toruńskiej uczelni wygląda w statystykach? Na chwilę obecną kobiety stanowią 68 proc. łącznej liczby studentów oraz 45 proc. wśród nauczycieli akademickich. Wśród 5 prorektorów 2 to prorektorki, a na 3 zastępców kanclerza 1 to kanclerka. Na 16 dziekanów 5 to dziekanki, a na 27 przewodniczących rad dyscyplin naukowych 6 to kobiety. Z informacji, jakie uzyskaliśmy od UMK najbardziej sfeminizowane kierunki to pielęgniarstwo i położnictwo, ale także filologia polska i pedagogika. Natomiast najbardziej zmaskulinizowane kierunki na UMK to wciąż kierunki ścisłe, choć – jak podkreśla Ewa Walusiak-Bednarek z zespołu prasowego UMK – powoli to się zmienia.
