Toruń kwitnie. Jak miasto zareagowało na wstrzymanie koszenia trawników?

O niekoszeniu trawników i kwitnących łąkach kwietnych w Toruniu mówiło się już od dawna. Jednak dopiero ten pandemiczny rok przekonał prezydenta, że warto spróbować w taki sposób powalczyć z suszą i przy okazji nieco zaoszczędzić.

Kwiecień tego roku był rekordowo suchy. Pod koniec tego właśnie miesiąca podczas telekonferencji prezydenta Michała Zaleskiego padło pytanie – prośba o zaniechanie koszenia trawników w mieście. Sfrustrowani mieszkańcy uderzali w tej sprawie do dziennikarzy, przysyłając filmiki z kosiarkami golącymi zieleń do gołej ziemi. Wcześniej o zmianę magistrackiego podejścia do cięcia trawy prosili m.in. członkowie koła Partii Zielonych czy Pracownia Zrównoważonego Rozwoju, jak również radni, którzy ubolewali nad brakiem ulokowania tego typu działań w Miejskim Programie Adaptacji do Zmian Klimatu.

– Trzeba zrezygnować – ja o to prosiłem – podkreślił podczas wspomnianej konferencji prezydent Michał Zaleski. – Pamiętam nawet datę, to było w przededniu pierwszego komunikatu, że wchodzimy w stan epidemii, czyli 10 marca. Prosiłem o to, aby odstąpić od tego typu prac. Oczywiście to sprawdzę, moim zdaniem w ogóle tego typu prace na terenie miasta nie powinny być prowadzone. Teraz jest susza, rośliny magazynują wodę, myślę, że ich niszczenie poprzez koszenie nie jest trafnym działaniem. Trzeba to natychmiast wyjaśnić. 

Słowa te padły 30 kwietnia 2020 r. i od tego czasu miejscy kosiarze mieli w przeogromnej większości wolne. Toruń rozkwitł, a mieszkańcy ostatecznie przekonali się do idei zakładania łąk kwietnych i ograniczania cięcia przydrożnych pasów zieleni. Dziś każdy głos sprzeciwu przeciwko „chaszczom i zielsku” cichnie po fali komentarzy uświadomionych w tej sprawie torunian. Nic dziwnego – dokładnie 12 miesięcy temu trudno było znaleźć w przestrzeni miasta jakikolwiek niespalony słońcem trawnik, a przez plac Rapackiego spacerowali protestujący w obronie lip. Drzew nie udało się uratować, ale kwitnące połacie miasta cieszą i zaskakują.

– Pojawiły się maki, chabry i dziesiątki kwiatów, o których istnieniu dawno zapomnieliśmy – piszą nieprzyzwyczajeni do takich widoków torunianie z wybetonowanych osiedli. – Trawy falują na wietrze. Jest pięknie i kolorowo.

Żeby dać pełen obraz sytuacji, warto dodać, że, niestety, w połowie czerwca kosiarki wróciły w wielu miejscach do pracy. Wykoszono całą ulicę Bydgoską, Broniewskiego, teren przed centrum handlowym Plaza, park miejski na Bydgoskim Przedmieściu. Mieszkańcy zwracają uwagę na pilną potrzebę pielenia miejskich krzewów i bylin, które w wielu miejscach zupełnie zarosły. Komentujący podkreślają, że obecna sytuacja jest półśrodkiem, który nie zastąpi prawdziwych łąk kwietnych, których w mieście mamy zdecydowanie za mało. Co na to specjaliści?

– Przede wszystkim nie chodzi o to, by całkiem porzucić koszenie – wyjaśnia Witold Szwedkowski, jeden z pierwszych polskich partyzantów ogrodniczych. – Nie ma łąki bez koszenia. Cięcie jest nieodzownym elementem kształtowania takiego zbiorowiska roślinnego jak łąka. Chodzi o to, by trawniki kosić rzadziej. Tak rzadko, jak to jest potrzebne, by mogły rozkwitnąć na nich naturalnie pojawiające się kwiaty.

Pierwszy polski ogrodniczy partyzant upowszechnia termin „trawnika zaniechanego”, który ma liczne zalety, chociaż łąką kwietną z definicji nie jest. Podkreśla konieczność zmiany naszych estetycznych przyzwyczajeń, które wzięliśmy z zasobnych w wodę ogrodów angielskich.

– Trawnik zaniechany obniża poziom hałasu i zanieczyszczeń, spełnia w mieście rolę łąki antysmogowej, przyczynia się do lokalnego obniżenia temperatury i ograniczenia miejskich wysp ciepła, ma zdolność do ponadprzeciętnej chłonności wody, dzięki temu m.in. zmniejsza ryzyko podtopień w następstwie nawałnic, staje się pożytkiem dla dziko żyjących zapylaczy: pszczolinek, miesierek, murarek, trzmieli – wymienia Szwedkowski. 

Miejskich trawników pilnie strzegą mieszkańcy, ale również i radni. Bartosz Szymanski z Koalicji Obywatelskiej, znany z tego, że sadzi i pieli przy każdej nadarzającej się okazji, pozwolił sobie przypomnieć prezydentowi, że prośba o niekoszenie nie dotarła do wszystkich miejskich jednostek, m.in. do szkół. Dość zadziwiającej odpowiedzi udzielił mu wiceprezydent Zbigniew Fiderewicz.

– Zaznaczyć należy, że wysoka trawa stanowi miejsce bytowania niebezpiecznych pajęczaków – kleszczy, które stanowią zagrożenie poprzez przenoszone choroby – czytamy w piśmie skierowanym do radnego. – Ponadto wzrost traw sprzyja procesowi kwitnienia, czego skutkiem jest uwalnianie się pyłku do atmosfery, zaostrzające objawy alergiczne u osób uczulonych. Niniejsze uzasadnia koszenie trawy na terenach jednostek oświatowych, celem zminimalizowania wystąpienia zagrożenia u uczniów i pracowników. 

Miejmy nadzieję, że magistrat nie wycofa się z „deklaracji o niekoszeniu”, właśnie teraz, gdy dzikie kwiaty w mieście przysparzają torunianom i turystom tyle radości.