Wyrok TSUE C-140/22 w sprawie frankowiczów!

W dniu 7 grudnia 2023 r. zapadło rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-140/22.

W sprawie tej TSUE odpowiadał na pytania Sądu Rejonowego dla Warszawy- Śródmieścia z 18 stycznia 2022 r. W pytaniach tych Sąd prosił o interpretację czy dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz zasady skuteczności i równoważności wskazuje na to, że:

– zakwestionowana umowa zawarta przez konsumenta z przedsiębiorcą nieważna jest od początku czy dopiero od dnia złożenia oświadczenia przed sądem, że konsument jest świadomy skutków tego oświadczenia i wyraża zgodę na nieważność umowy,

– bieg przedawnienia roszczenia przedsiębiorcy o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie nieważnej umowy rozpoczyna się od podjęcia czynności zmierzających do stwierdzenia nieważności umowy tj. wezwanie do zapłaty czy też dopiero od złożenia oświadczenia procesowego o którym mowa powyżej,

– konsument ma prawo domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie od daty wezwania do zapłaty czy też oświadczenia procesowego,

– roszczenie konsumenta można ograniczyć o odsetki, które bank zarobiłby gdyby zawarta z konsumentem umowa była ważna.

W odpowiedzi na pierwsze trzy pytania Trybunał zbiorczo wskazał, że nie można uzależniać przysługujących konsumentowi praw od daty złożenia oświadczenia procesowego.

W odpowiedzi na ostatnie z pytań TSUE wprost wskazał, że nie ma możliwości, aby ograniczać roszczenie konsumenta o równowartość odsetek, które bank otrzymałby, gdyby umowa ta pozostałą w mocy.

Co to jednak oznacza dla osób, które zdecydowały się pozwać bank? Przede wszystkim na znaczeniu traci długość trwania postępowania, bowiem TSUE uznał, że już pierwsze czynności zmierzające do stwierdzenia nieważności umowy, tj. wezwanie do zapłaty, umożliwiają zasądzenie odsetek przez Sąd na rzecz konsumenta. Tym samym długość postępowania będzie zwiększała jego koszt po stronie przedsiębiorcy, co może pozytywnie wpłynąć na sam proces, ograniczając chęci przedsiębiorcy do przedłużania postępowań czy też w związku z narastającymi odsetkami może zmobilizować przedsiębiorców do oferowania lepszych niż do tej pory ugód.

Po drugie, Trybunał po raz kolejny potwierdził, że bank nie ma prawa domagać się wynagrodzenia w wysokości odsetek, które by zarobił gdyby umowa była ważna. Powinno to zamknąć temat żądań banków o tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, które bank wyliczał właśnie poprzez obliczenie odsetek, które zarobiłby udzielając ważnego kredytu złotowego.

Wyrok ten stanowi kontynuację korzystnego dla konsumentów orzecznictwa w sprawach w sporach z bankami dotyczącymi wadliwości kredytów waloryzowanych walutą obcą.

Paweł Ziętek – Radca prawny w Pledziewicz Kancelarii. Zajmuje się prowadzeniem sporów sądowych na tle umów kredytu waloryzowanych walutą obcą, w tym reprezentacją klientów na sali rozpraw.