Dom Grossówny – jak wygląda? [ZDJĘCIA]
Dom Grossówny, który z ulicy PCK został przeniesiony na Wolę Zamkową – jest niemal gotowy. Tak to wygląda przynajmniej z zewnątrz – położono już dach.
Prace przy zabytkowym budynku mają potrwać do wiosny. Mniej więcej na pierwszy kwartał tego roku marszałek województwa Piotr Całbecki zapowiedział ich koniec oraz oddanie do użytku.
Przypomnijmy, że decyzja o przejęciu i dyslokacji domu, w którym mieszkała aktorka Helena Grossówna, zapadła w trakcie ratowania obiektu przed wyburzeniem.
Groźba rozbiórki
Kilka lat temu teren, gdzie stał Dom Grossówny oraz sąsiednie działki, deweloper przeznaczył na inwestycje mieszkaniowo-usługowe. Wstępnie była mowa o pozostawieniu budynku, jednak stało się inaczej. Wiosną 2021 roku były protesty – mieszkańców, społeczników, radnych. Jednak rozbiórkę rozpoczęto.
W tym samym czasie Dom Grossówny na wniosek m.in. toruńskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami został wpisany do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego. Już samo rozpoczęcie procedury uratowało „pruski mur” przed zniszczeniem.
Nieruchomość przejął samorząd województwa i zdecydowano o przeniesieniu zabytku na Wolę Zamkową. Budynek z 1890 roku został zinwentaryzowany, rozebrany i w czasie wakacji ubiegłego roku rozpoczęła się jego odbudowa.
Nowy cel
Będzie poświęcony nie tylko Helenie Grossównie, ale i kolejnej gwieździe przedwojennego kina – Poli Negri. Docelowo budynek ma służyć młodym artystom i mieć twórczy charakter.
To miejsce ma być udostępnione młodym ludziom – mówi marszałek Piotr Całbecki. – Chcielibyśmy nadać mu charakter twórczy. Najlepiej, by młodzi ludzie sami wybrali to, w jaki sposób zamierzają ukształtować ten dom. Chcemy, aby było to ich miejsce, z którym będą się utożsamiać. Mam nadzieję, że ten budynek spełni oczekiwania mieszkańców województwa i będzie przez nich chętnie odwiedzany.
Podczas odbudowy wykorzystana jest w całości oryginalna XIX-wieczna cegła, jednak elementy drewniane w większości są zastępowane nowymi.
Całkowicie nowym elementem jest podpiwniczenie budynku. Nie jest to zadanie łatwe, bo trzeba tutaj połączyć elementy oryginalne z nowymi
– mówił w połowie listopada Marek Rubnikowicz, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Dziedzictwa, które jest inwestorem projektu.
Wartość inwestycji to 5,5 mln złotych.
Nie tylko Dom Grossówny
Jedna z gwiazd filmowych i rewiowych dwudziestolecia międzywojennego, aktorka, tancerka. Oficer Armii Krajowej i bohaterka Powstania Warszawskiego (pseudonim „Bystra”).
Helena Grossówna urodziła się 25 listopada 1904 roku w Toruniu (zmarła w 1994 w Warszawie). Tu spędziła dzieciństwo i wczesną młodość, związana była przede wszystkim z dzielnicą Mokre.
W miejscu domu, w którym mieszkała od urodzenia, obecnie znajduje się rondo jej imienia (obok ulic Łokietka i Kościuszki). Później przeprowadziła się z rodziną na ul. PCK 30 (wówczas był to inny adres). W Toruniu skończyła Miejską Szkołę Baletową i występowała na toruńskich scenach.
W 2009 roku festiwal Tofifest poświęcił jej pasmo filmowe i odsłonięto pamiątkową tablicę przy „Naszym Kinie” na ul. Podmurnej. Gdy kino przestało istnieć – tablicę przeniesiono do SP nr 6 przy Łąkowej, czyli tam, gdzie uczyła się Grossówna.
Dodajmy, że kilka lat temu na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego, powstał komiks poświęcony Helenie Grossównie. „Nigdy nie trać nadziei” – jego autorami są Maciej Jasiński i Jacek Michalski. Komiks jest dostępny bezpłatnie.
fot. M. W-R
fot. M. W-R